Welk hoofdstel is er geschikt voor mijn paard?

In de paardensport is het harnachement erg belangrijk. Een onmisbaar deel van het harnachement is het hoofdstel. Een hoofdstel wordt gebruikt tijdens het paardrijden. Vroeger reed men met een hoofdstel gemaakt van touw, maar tegenwoordig worden ze gemaakt van leer. Dit is comfortabeler voor het paard en beter te onderhouden voor de eigenaar. Een hoofdstel is vooral functioneel en houd het bit recht op zijn plek. Daarnaast helpt een hoofdstel ook mee aan de drukverdeling voor het leiden van een paard. Hoofdstellen zijn te koop in verschillende soorten en prijsklassen, voor iedere discipline is er een ander hoofdstel ontworpen. Dit betekend niet dat een basis hoofdstel niet goed genoeg is, maar er zijn hoofdstellen die beter geschikt zijn voor een bepaald soort discipline of paard. Zo wordt het onderscheid vaak gemaakt in neusriemen. Een dikke, dunne, onderlegde of gecombineerde neusriem kan het verschil in drukverdeling maken. Naast het feit dat paardrijden zonder een hoofdstel praktisch onmogelijk is, is het hoofdstel door de jaren heen ook een pronkstuk geworden. Er zijn talloze versieringen mogelijk. Je kunt een frontriem kopen met strass diamanten, gekleurde stiksels of speciale teugels. In deze blog zal ik meer gaan vertellen over het hoofdstel en welke soorten er allemaal te koop zijn.

Hoe is een hoofdstel opgebouwd?

Een hoofdstel is opgebouwd uit de volgende onderdelen:

• Het kopstuk
• De keelriem
• Het bakstuk
• De neusriem
• De frontriem
• (De sperriem)
• (De teugels)
• (Het bit)

Het kopstuk loopt achter de oren van het paard langs. Het hele hoofdstel hangt aan het kopstuk. De hefboomwerking begint hier. Bij een anatomisch gevormd hoofdstel zit er meer ruimte tussen de oren en het kopstuk, zo ligt de druk niet precies achter de oren van het paard. Sommige paarden kunnen hier heel fel op reageren. De keelriem wordt bevestigd onder de keel van het paard door van de een naar de andere kant van het kopstuk. Deze voorkomt dat het hoofdstel wordt afgetrokken bij een val. Tussen de keelriem en de keel moet een rechtopstaande vuist tussen passen, anders zit de keelriem te strak. Het bakstuk is de verbinding tussen het kopstuk en de bitringen. Dit zorgt ervoor dat de hefboomwerking van het bit doorloopt tot achter de oren van het paard. De neusriem voorkomt dat het paard zijn mond open kan doen. Als dit mogelijk zou zijn kon het paard zijn tong over het bit leggen en zo ontkomen aan de druk van het bit. Over het algemeen geldt de regel; hoe dunner de neusriem, hoe scherper hij inwerkt. Er zijn verschillende soorten neusriemen. Denk hierbij maar eens aan een Mexicaanse neusriem, een gecombineerde neusriem, een lage neusriem of een Engelse neusriem. Op concoursen is het een echte hype om met een zo mooi mogelijke neusriem of frontriem voor de dag te komen. De frontriem zorgt voor stevigheid. Zonder frontriem zou het hoofdstel naar achter glijden en zijn werking verliezen. Het zit niet aan alle hoofstellen, maar de meeste zijn voorzien van goede stevige teugels. Teugels zitten bevestigd aan het bit en hiermee kun je druk uitoefenen in de paardenmond. Doormiddel van die druk geef je het paard hulpen. In de springsport zijn er veel ruiters die anti slip teugels kopen. Deze liggen steviger in de hand dan gladde dressuurteugels.

 In deze video word er uitlegd hoe je een hoofdstel in elkaar zet, en waar elk onderdeel voor dient. (Video)

Welke soorten hoofdstellen zijn er te koop?

In de bovenstaande tekst is duidelijk geworden dat een hoofdstel niet zomaar iets is, er is over elk onderdeel nagedacht. Maar welk hoofdstel is er geschikt voor mijn paard? Voor iedere discipline is er een hoofdstel ontworpen welke daar het meest geschikt voor is. Echter betekend dit niet dat je met een Engels basis hoofdstel niet alle disciplines zou kunnen rijden. Wanneer je in de hogere klassen rijdt zal je pas verschil merken in een geschikt of niet geschikt hoofdstel.

De volgende hoofdstellen worden het meest gebruikt in de paardensport:

• Stang en trens
• Mexicaans
• Engels
• Bitloos
• Western

In de hoge dressuur wordt er veelal gebruik gemaakt van een stang en trens hoofdstel, deze bevat twee bitten en teugels. Doordat er twee bitten in de paardenmond liggen, kunnen hulpen kleiner en gedetailleerder door worden gegeven dan met één bit. Daarom is dit hoofdstel noodzakelijk en verplicht in de hogere klassen van de dressuursport. In de springsport zijn er steeds meer ruiters die een Mexicaans hoofdstel kopen, deze is zeer geschikt voor felle paarden. In het parcours zijn de meeste springpaarden erg sterk en trekken hard op de sprong aan, hier kan een Mexicaans hoofdstel net dat beetje extra tegengas geven. Voor recreatieruiters is een Engels basis hoofdstel al voldoende. Dit hoofdstel heeft niets bijzonders. Sommige ruiters kiezen er voor om bitloos te rijden. Deze keuze is erg persoonlijk. Het kan zijn dat het paard dat je bitloos rijd erg slecht tegen een bit kan, of je vindt het zelf vriendelijker rijden. Een westernhoofdstel is het enige hoofdstel zonder neusriem. Zonder neusriem heeft het paard meer bewegingsvrijheid.

Hoe duur is een hoofdstel?

De prijs van een hoofstel is afhankelijk van welk hoofstel je kiest. Een simpel Engels hoofdstel met basis neus –en frontriem kost vaak niet meer dan €40,-.  Wil je iets meer luxe en ga je voor een anatomisch gevormd hoofdstel, dan betaal je al snel rond de €80,-. Ook het Mexicaanse hoofdstel gaat je wel tegen de €100,- kosten. Een feit is wel, dat een hoofdstel gemaakt van kwaliteitsleder langer meegaat dan een goedkoop hoofdstel. Mits deze wekelijks goed wordt verzorgd met leder producten. Lederzeep en ledervet zijn te koop in diverse winkels en webshops. Ook hoofdstellen zijn te koop via internet. Soms zijn er voordelig ruitersportaanbiedingen waar een duur hoofdstel met korting verkocht word. Maar iedere algemene ruitersport webshop heeft hoofdstellen in het assortiment. Kortom, keuze genoeg en voor ieder wat wils!